Zagrożenia w zakładach górniczych
Zagrożenia w zakładach górniczych dzielą się na dwa rodzaje – naturalne i techniczne. Temat ten jest bardzo obszerny dlatego ja skupię się dziś jedynie na podstawowych informacjach oraz na tym, kto i w jakim zakresie odpowiada za sprawy związane z zagrożeniami w kopalniach.
Zgodnie z art. 117 Ustawy Prawo Geologiczne i Górnicze, przedsiębiorca jest obowiązany rozpoznawać zagrożenia związane z ruchem zakładu górniczego i podejmować środki zmierzające do zapobiegania i usuwania tych zagrożeń. Skupmy się więc najpierw na zagrożeniach naturalnych.
Zagrożenia naturalne
Zgodnie z art. 118 ust. 1 Ustawy Prawo Geologiczne i Górnicze wyróżniamy następujące zagrożenia naturalne:
– tąpaniami,
– metanowe,
– wyrzutami gazów i skał,
– wybuchem pyłu węglowego,
– klimatyczne,
– wodne,
– osuwiskowe,
– erupcyjne,
– siarkowodorowe,
– substancjami promieniotwórczymi.
Podlegają one zaliczeniu do poszczególnych stopni, kategorii lub klas zagrożeń według kryteriów opisanych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 29 stycznia 2013 r.
w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych. (weszło w życie 1 lipca 2017 r.)
UWAGA: art. 118 ust. 2 Ustawy Prawo Geologiczne i Górnicze mówi, że zaliczeń do poszczególnych stopni, kategorii lub klas zagrożeń o których mowa dokonuje kierownik ruchu zakładu górniczego w oparciu o dokumentację, która z kolei musi być sporządzona zgodnie z zapisami wyżej wymienionego rozporządzenia w sprawie zagrożeń naturalnych.
Np: w przypadku zagrożenia osuwiskowego dokumentacja, w oparciu o którą dokonuje się zaliczenia: złoża lub jego części, wyrobiska lub jego części oraz zwałowiska do odpowiedniego stopnia zagrożenia osuwiskowego powinna zawierać:
1) charakterystykę budowy geologicznej i warunków geologiczno-inżynierskich: złoża lub jego części, wyrobiska lub jego części oraz zwałowiska, sprzyjających powstawaniu zagrożenia osuwiskowego oraz określenie potencjalnych płaszczyzn poślizgu;
2) propozycję zaliczenia: złoża lub jego części, wyrobiska lub jego części oraz zwałowiska, do odpowiedniego stopnia zagrożenia osuwiskowego, z uzasadnieniem;
3) opinię, o której mowa w § 32 ust. 3 lub ust. 4 pkt 1 (opinia sporządzona przez służbę geologiczną działającą u przedsiębiorcy);
4) mapy wyrobisk lub ich części, w skali nie mniejszej niż 1:10 000, z wyszczególnieniem przestrzeni, w których może powstać zagrożenie osuwiskowe, oraz propozycjami granic poszczególnych stopni zagrożenia osuwiskowego;
5) przekroje geologiczno-inżynierskie
KRZG dokonuje zaliczeń także w oparciu o wyniki badań przeprowadzonych przez rzeczoznawcę oraz opinię wydaną przez tego rzeczoznawcę. Rozporządzenie w sprawie zagrożeń naturalnych szczegółowo wskazuje w jakich przypadkach wymagane są badania oraz opinia rzeczoznawcy.
Tak z grubsza wyglądają sprawy formalne związane z zagrożeniami naturalnymi.
Zagrożenia techniczne
Jest to cały szereg innych sytuacji, które mogą zagrażać bezpieczeństwu w zakładach górniczych.
Wśród zagrożeń technicznych możemy przede wszystkim wymienić zagrożenie:
– pyłami szkodliwymi dla zdrowia,
– pożarowe,
– porażenia prądem elektrycznym,
– poparzenia łukiem elektrycznym,
– pochwycenie przez elementy wirujące i ruchome,
– upadek z wysokości,
– chemiczne,
– i wiele innych w zależności od zakładu górniczego…
Również w tym przypadku przedsiębiorca jest obowiązany rozpoznawać zagrożenia związane z ruchem zakładu górniczego i podejmować środki zmierzające do zapobiegania i usuwania tych zagrożeń. Temat zagrożeń jest bardzo rozległy i szczegółowo opisany w rozporządzeniach wynikających z Ustawy PGiG m. in. w:
– Rozporządzeniu Ministra Energii z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych,
– Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 8 kwietnia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu odkrywkowego zakładu górniczego,
– no i oczywiście w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 29 stycznia 2013 r.
w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych, które weszło w życie 1 lipca 2017 roku.
Tak jak napisałem powyżej, temat zagrożeń jest złożony, a ja jedynie pozwoliłem sobie dziś go dosłownie „liznąć”. Jeżeli chcesz więcej się dowiedzieć w tej tematyce to napisz proszę komentarz lub do mnie na maila to rozwinę informację o bardziej szczegółowe aspekty, które Cię interesują.
Pozdrawiam serdecznie
Witam, bardzo fajnie, że na bieżąco informuje Pan o wszystkich zmianach. Jak najbardziej proszę rozwinąć temat zagrożeń w podziemnych zakładach górniczych.
Cześć Piotrek. W maju zdawałem po raz pierwszy egzamin, niestety nie udało mi się i od tamtego czasu śledzę twój blog. Materiał który od Ciebie dostałem jest super. Ja tylko do tego zestawu chciałem dopisać pytania jakie ja dostałem na egzaminie, a były to min:
– Stanowiska specjalistyczne zakładu i ich szkolenie
– kary
– dopuszczenie wyrobów (dokumentacja, oznakowanie)
były też i inne, które są już w twoim opracowaniu
Cześć Witek
Dzięki za dodatkowe pytania.
Powodzenia przy drugim podejściu.
Prosze o rozwiniecie tematu zagrozen
Witam.
Zastanawiam się czy w praktyce możliwe jest niezaliczenie odkrywkowego zakładu górniczego do żadnego stopnia zagrożeń wodnych lub osuwiskowych w świetle przepisów po 1 lipca 2017 roku?
Sebastian – myślę, że (niestety) w praktyce o wiele łatwiej niż w teorii… ostatecznie „jest możliwe” teoretycznie jest możliwe zawsze, chociaż w praktyce praktycznie się nie zdarza.
Ja mam z kolei pytanie kto sporządza dokumentację o której mowa w rozporządzeniu? Służba mierniczo-geologiczna?
Witam, mam pytanie na jakiej podstawie dokonuje się aktualizacji zagrożeń naturalnych. Mam tu na myśli zmianę kategorii zagrożenia H2S w odwiertach naftowych, w których z czasem następuje wzrost wykładnika gazowego.
Pozdrawiam
Witaj
Zaliczenia przestrzeni (zakład górniczy wydobywający ropę naftową), do odpowiedniej kategorii zagrożenia siarkowodorowego dokonuje się w oparciu o dokumentację zawierającą:
1) określenie przewidywanych:
a) własności kolektorskich skał,
b) wypływu: wody złożowej, ropy naftowej lub gazu ziemnego,
c) wydajności otworu lub odwiertu,
d) ilości gazu rozpuszczonego w ropie naftowej,
e) koncentracji siarkowodoru w:
– gazie ziemnym lub
– gazie rozpuszczonym w ropie naftowej lub w wodzie złożowej;
2) propozycję zaliczenia przestrzeni do odpowiedniej kategorii zagrożenia siarkowodorowego.
Pozdrawiam