Otworzenie od podstaw nowej kopalni jest procesem dość skomplikowanym i zawiłym, związanym z wieloma wyzwaniami formalnoprawnymi, technicznymi i finansowymi. W dzisiejszym artykule skupię się przede wszystkim nad wymaganiami formalnoprawnymi, które należy spełnić aby móc rozpocząć wydobycie nowego złoża.

Aby precyzyjnie zobrazować proces otwierania kopalni posłużę się konkretnym przykładem.

Kopalnia odkrywkowa – złoże dolomitu

Przykładem będzie złoże dolomitu, które chcemy eksploatować metodą odkrywkową przy użyciu materiałów wybuchowych, a powierzchnia obszaru górniczego będzie przekraczała 25 ha.

Koncesja na wydobycie

Jednym z podstawowych kroków niezbędnych do rozpoczęcia wydobycia jest uzyskanie koncesji na wydobywanie kopaliny (dolomitu) ze złoża. O tym czym jest koncesja i jak ją uzyskać pisałem w tym artykule. Jednak zanim przedsiębiorca złoży wniosek o uzyskanie koncesji, musi zgromadzić szereg innych dokumentów takich jak:

– prawo do nieruchomości – wnioskodawca ubiegający się o koncesję musi przedstawić dokument uprawniający go do nieruchomości w granicach której ma być prowadzona zamierzona działalność (może to być np: akt własności, umowa dzierżawy).

– wypis z rejestru gruntów- uzyskujesz w starostwie powiatowym albo urzędzie miasta, na terenie którego jest nieruchomość.

– dokumentacja geologiczna złoża – zanim inwestor podejmie decyzję inwestycyjną powinien rozpoznać złoże, a następnie przygotować dokumentację geologiczną tego złoża. Następnie należy uzyskać decyzję zatwierdzającą dokumentację geologiczną, którą wydaje właściwy organ administracji geologicznej (np. geolog wojewódzki działający w imieniu marszałka województwa). Decyzja jest niezbędnym załącznikiem do wniosku koncesyjnego. Organ koncesyjny może zażądać przedstawienia dokumentacji geologicznej złoża na etapie procesowania wniosku koncesyjnego.

– dowód istnienia prawa do korzystania z informacji geologicznej – przedsiębiorca, który rozpoznał i udokumentował złoże będzie takie uprawnienie posiadał. 

– dokumentacja hydrogeologiczna – sporządza się ją m. in. w celu określenia warunków hydrogeologicznych w związku z wydobywaniem kopaliny oraz inwestycji mogących zanieczyścić wody podziemne. Jest również zatwierdzana w drodze decyzji przez właściwy organ administracji geologicznej.

– projekt zagospodarowania złoża – jest załącznikiem do wniosku koncesyjnego – określa wymagania w zakresie racjonalnej gospodarki złożem kopaliny, w szczególności przez kompleksowe i racjonalne wykorzystanie kopaliny głównej i kopalin towarzyszących, oraz technologii eksploatacji zapewniającej ograniczenie ujemnych wpływów na środowisko.

– decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach – przede wszystkim przedsiębiorca powinien sprawdzić, czy planowana przez niego inwestycja wymaga uzyskania decyzji środowiskowej? Zestawienie przedsięwzięć, dla których należy uzyskać decyzję środowiskową znajduje się w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Z rozporządzenia wynika, że w przypadku naszego przykładu możemy śmiało stwierdzić, że jest to przedsięwzięcie mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko (§ 2 ust. 1 pkt 27 – wydobywanie kopalin ze złoża metodą odkrywkową na powierzchni obszaru górniczego nie mniejszej niż 25 ha). Warto w tym miejscu dodać, że uzyskanie decyzji środowiskowej w obecnych czasach jest bardzo trudnym zadaniem i może trwać od kilku do nawet kilkunastu lat.

Plan Ruchu zakładu górniczego

Mając już w ręku koncesję, możemy śmiało przystąpić do stworzenia Planu Ruchu. O tym co to jest Plan Ruchu i jak się go robi pisałem w tym artykule. Po krótce dodam tylko, że jest to dokument, który podlega zatwierdzeniu w drodze decyzji przez właściwy organ nadzoru górniczego (jest nim Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego – OUG). Przedsiębiorca powinien dostarczyć do OUG wraz z Planem Ruchu opinię  właściwego wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, z której będzie wynikało, że zamierzona działalność nie narusza przeznaczenia lub sposobu korzystania z nieruchomości, określonego w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Dodatkowo jeżeli nasza działalność będzie powodowała długotrwałe obniżenie poziomu zwierciadła wody podziemnej (z powodu wypompowywania wód podziemnych z wyrobiska), OUG przed zatwierdzeniem Planu Ruchu, zażyczy sobie pozwolenia wodnoprawnego. Organem właściwym do wydania pozwolenia w tym przypadku jest dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej Wód Polskich (organ administracji działający od 01.01.2018 r.).

Czy to wszystko?

Na tym etapie możemy śmiało powiedzieć, że proces formalnoprawny związany z otwarciem nowej kopalni został zakończony. Zatwierdzenie Planu Ruchu teoretycznie pozwala na rozpoczęcie wydobycia kopaliny ze złoża.

Oczywiście jest jeszcze szereg warunków, które muszą być spełnione żeby móc prowadzić ruch zakładu górniczego. Są to m. in.: zatrudnienie pracowników z odpowiednimi uprawnieniami, szkolenie wstępne personelu, sporządzenie instrukcji bezpiecznego wykonywania pracy, sporządzenie dokumentu bezpieczeństwa, sporządzenie regulaminu ruchu, ocena ryzyka dla miejsc i stanowisk pracy i inne.
Ale są to czynności związane już bezpośrednio z prowadzeniem ruchu zakładu górniczego i nie będę ich dalej opisywał w tym artykule. Opisywałem je w odrębnych wpisach.

Podsumowanie

Pamiętaj, że opisany powyżej przykład dotyczy kopalni odkrywkowej. W przypadku kopalni podziemnej mającej wydobywać np. węgiel kamienny konieczne będzie skompletowanie dodatkowych dokumentów takich jak:
– umowa użytkowania górniczego zawierana z Ministrem Klimatu,
– opinia właściwego organu nadzoru górniczego o projekcie zagospodarowania złoża.
Warto wiedzieć co jest potrzebne do uruchomienia nowej kopalni, gdyż pytanie to pojawia się czasami na egzaminach w urzędach górniczych. Jeśli masz swoje przemyślenia lub doświadczenia związane z tym tematem to zachęcam gorąco do komentowania i dzielenia się swoją wiedzą.

Powiązane artykuły
1. Co to jest Plan Ruchu?
2. Instrukcja bezpiecznego wykonywania pracy.
3. Koncesja na wydobywanie kopalin.
4. Pytania egzaminacyjne.