Jak zostać nadsztygarem w kopalni podziemnej?

Witaj

W dzisiejszym wpisie rozłożę na czynniki pierwsze całą procedurę i wszystkie możliwości jakie mogą doprowadzić do wykonywania zawodu nadsztygara w kopalni podziemnej zgodnie z nowym Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2016 r w sprawie kwalifikacji w zakresie górnictwa i ratownictwa górniczego. Podobny artykuł już kiedyś napisałem i możesz go znaleźć tutaj, jednak to już jest historia i teraz sytuacja wygląda trochę inaczej. 

Na początek – jakie zakłady zaliczamy do kopalni podziemnych? Otóż zgodnie z Ustawą Prawo Geologiczne i Górnicze są to: podziemne zakłady górnicze wydobywające węgiel kamienny, podziemne zakłady górnicze wydobywające rudy metali oraz podziemne zakłady górnicze wydobywające kopaliny inne niż węgiel kamienny i rudy metali.

Kim jest sztygar i nadsztygar?

Dla przypomnienia lub dla osób kompletnie nie znających tematu – przed zmianą przepisów sztygar była to osoba średniego dozoru ruchu zakładu górniczego dla określonej specjalności. W chwili obecnej jest to po prostu osoba posiadająca kwalifikację dozoru ruchu zakładu górniczego dla określonej specjalności. Wyróżniamy następujące specjalności: górnicza, geofizyczna, górnicze wyciągi szybowe, mechaniczna-maszyn i urządzeń dołowych, mechaniczna-maszyn i urządzeń na powierzchni, elektryczna maszyn i urządzeń dołowych, elektryczna maszyn i urządzeń na powierzchni, elektryczna – teletechniczna i automatyki, miernicza, geologiczna, ochrona środowiska, budowlana. Wyróżniamy następujące szczeble dozoru: dozór (sztygar); wyższy dozór (nadsztygar); kierownik działu, kierownik ruchu podziemnego zakładu górniczego. Dziś skupię się na początkowej fazie kariery czyli zdobyciu uprawnień sztygara i nadsztygara.

Więc jak zostać tym nadsztygarem?

Na początku muszę Cię zmartwić bo pierwszym krokiem, który może umożliwić Ci zdobycie tego zawodu jest zatrudnienie się w kopalni. Dlaczego? Wyjaśnię to w dalszej części wpisu. Dobra wiadomość jest taka, że nie ma już niższego dozoru więc zadanie jest teoretycznie łatwiejsze bo masz o jeden egzamin mniej do zaliczenia 🙂 Przejdźmy zatem do meritum sprawy.

Każdy pracownik chcący wykonywać czynności osoby dozoru ruchu powinien posiadać według Ustawy PGiG kwalifikacje ogólne i zawodowe. Kwalifikacjami ogólnymi są: znajomość przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz innych przepisów stosowanych w ruchu zakładu górniczego jak również znajomość zagadnień związanych z prowadzeniem ruchu określonego rodzaju zakładów górniczych i występujących w nich zagrożeń. Kwalifikacjami zawodowymi są natomiast: tytuły zawodowe lub dyplomy potwierdzające kwalifikacje zawodowe, posiadanie odpowiednich kwalifikacji w zawodzie oraz odbycie praktyki zawodowej. No ok, ale trochę to zagmatwane, prawda? Więc rozłóżmy to na czynniki pierwsze na konkretnym przykładzie.

Przykład

Załóżmy, że mamy delikwenta o imieniu Jan, który chce zostać nadsztygarem w specjalności górnicze wyciągi szybowe. Istnieje kilka dróg do tego aby uzyskał wymarzone kwalifikacje i wszystkie zależą przede wszystkim od jego wykształcenia i każda z tych dróg wymaga spełnienia 2 kluczowych warunków. W tym przypadku zakładamy, że Jan posiada wyższe wykształcenie i ma tytuł zawodowy magistra inżyniera w zakresie mechaniki i budowy maszyn lub elektrotechniki. Posiadanie innego wykształcenia od razu by Jana zdyskwalifikowało w jego staraniach. Czyli 1 kluczowy warunek Jan ma spełniony. Posiadając takie wykształcenie Jan musi spełnić 2 warunek kluczowy. A mianowicie obyć 3 miesięczna praktykę w ruchu zakładu górniczego w specjalności górnicze wyciągi szybowe. I tutaj mamy odpowiedź na to dlaczego zatrudnienie w kopalni musi być pierwszym krokiem. Bez odbycia 3 miesięcznej praktyki Jan nie będzie mógł się ubiegać o stwierdzenie kwalifikacji dozoru ruchu w specjalności górnicze wyciągi szybowe. W moim przykładzie oczywiście Jan ma przepracowane 3 miesiące więc śmiało może ubiegać się o te uprawnienia wobec tego musi złożyć wniosek do Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego o stwierdzenie kwalifikacji (pobierz wniosek). We wniosku wpisuje: swoje dane (imię, nazwisko, pesel, nr dowodu osobistego, adres zamieszkania), rodzaj zakładu górniczego, stopień kwalifikacji o jakie się ubiega (w tym przypadku dozór ruchu w specjalności górnicze wyciągi szybowe), uzyskane wykształcenie, opis doświadczenia zawodowego, oraz rodzaj posiadanych już kwalifikacji (jeżeli oczywiście jakieś już posiada). Formularz wniosku jest tak zaprojektowany, że większość informacji wystarczy zaznaczyć w odpowiednich okienkach. Ponadto do wypełnionego wniosku kandydat Jan musi dołączyć:
– odpis albo uwierzytelnioną kopię dokumentu potwierdzającego wykształcenie niezbędne do stwierdzenia kwalifikacji,
– dowód odbycia praktyki zawodowej (świadectwo pracy, zaświadczenie o zatrudnieniu, opinia o przebiegu pracy zawodowej lub inne).
Na końcu podpisuje wniosek i składa go osobiście w sekretariacie Okręgowego Urzędu Górniczego.

Co jeszcze załączyć do wniosku?

Do wniosku może jeszcze załączyć dowód uiszczenia opłaty egzaminacyjnej (na dzień dzisiejszy jest to 278,18 zł), choć nie ma takiego wymogu i dowód taki można przedstawić w dniu egzaminu bezpośrednio przewodniczącemu komisji egzaminacyjnej. Tak czy inaczej po złożeniu wniosku Jan musi czekać na odpowiedź czy został dopuszczony do egzaminu stwierdzającego kwalifikacje. Zgodnie z przepisami powinien otrzymać listem poleconym powiadomienie o dopuszczeniu do egzaminu wraz z podanym terminem egzaminu. Powiadomienie takie powinno dotrzeć na minimum 2 tygodnie przed  egzaminem. Jednak ja zachęcam do tego aby wcześniej telefonicznie skontaktować się z OUG i zapytać o termin egzaminu nie czekając na powiadomienie. Wtedy znacznie wcześniej będzie wiadomo kiedy jest termin co da Ci większy komfort psychiczny. Dalej nie pozostaje nic innego jak tylko zdać egzamin. Oczywiście łatwo powiedzieć natomiast trochę więcej wskazówek na ten temat znajdziesz w moich poprzednich wpisach (zobacz wpis – Jak zdać egzamin?).

Jan zdał egzamin i musi jeszcze tylko uiścić opłatę za wydanie świadectwa stwierdzającego kwalifikacje (na dzień dzisiejszy opłata wynosi 33,40 zł). Opłatę można wnieść przelewem na nr konta wskazany na stronie WUG lub do kasy urzędu w którym odbywał się egzamin. Po kilku dniach od wniesienia opłaty Jan otrzyma świadectwo listem poleconym lub może je odebrać bezpośrednio z OUG.

Więc Jan ma już świadectwo stwierdzające kwalifikacje i może starać się o zatrudnienie w charakterze osoby dozoru o specjalności górnicze wyciągi szybowe. Potrzebuje do tego kolejny dokument jakim jest zakres czynności podpisywany przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego. Bez tego dokumentu Jan niestety nie będzie pracownikiem dozoru i jego kariera będzie stała w miejscu. Oczywiście Jan otrzymuje zakres czynności, podpisuje go i od dnia podpisania tego dokumentu zaczyna mu biec praktyka w dozorze, która jest niezbędna aby ubiegać się o stwierdzenie kwalifikacji wyższego dozoru czyli stopnia tzw. nadsztygara.

Podobnie jak w przypadku dozoru aby Jan mógł ubiegać się o stwierdzenie kwalifikacji wyższego dozoru musi spełnić dwa kluczowe warunki: wykształcenie i praktyka. Wykształcenie już ma więc zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2016 roku w sprawie kwalifikacji w zakresie górnictwa i ratownictwa górniczego potrzebuje jeszcze 2 lata udokumentowanej praktyki w dozorze w specjalności górnicze wyciągi szybowe. Oczywiście Jan przepracował 2 lata w dozorze więc może śmiało składać wniosek o stwierdzenie kwalifikacji. Cała procedura odbywa się identycznie jak za pierwszym razem gdy ubiegał się o dozór. Czyli: wypełnia wniosek, załącza do niego:
– odpis albo uwierzytelnioną kopię dokumentu potwierdzającego wykształcenie niezbędne do stwierdzenia kwalifikacji,
– dowód odbycia praktyki zawodowej (świadectwo pracy, zaświadczenie o zatrudnieniu, opinia o przebiegu pracy zawodowej lub inne),
– kopię świadectwa stwierdzającego kwalifikacje dozoru ruchu specjalność górnicze wyciągi szybowe, podpisuje wniosek i składa go w sekretariacie w OUG.

Pozostaje jeszcze wnieść opłatę za egzamin 288,29 zł i czekać na termin. Po pozytywnie zdanym egzaminie tak jak poprzednio Jan musi wnieść opłatę za wydanie świadectwa 34,62 zł. Następnie może je odebrać z OUG lub poczekać aż mu je przyślą pocztą. No i ostatnim krokiem do tego aby Jan został nadsztygarem, jest otrzymanie od Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego zakresu czynności osoby wyższego dozoru ruchu specjalności górnicze wyciągi szybowe. Jeżeli założymy, że wszystko pójdzie zgodnie z planem to osiągnięcie przez Jana angażu nadsztygara zajmie mu 2,5 roku (3 m-ce praktyki jako górnik + 1,5 m-ca oczekiwania na egzamin i świadectwo + 24 m-ce praktyki w niższym dozorze + 1,5 m-ca oczekiwania na egzamin i świadectwo = 30 m-cy).

Oczywiście należy wspomnieć o tym, że jeżeli Jan nie zda któregoś egzaminu to przepisy jasno mówią, że do kolejnej próby będzie mógł podejść po 6 miesiącach. Oczywiście opłata egzaminacyjna przepada i kolejnym razem trzeba będzie od nowa płacić. Warto też wiedzieć, że jeżeli Jan miałby wykształcenie średnie to okres praktyki jaki musi odbyć aby móc się ubiegać o stwierdzenie kwalifikacji też się wydłuża. Wyżej opisany przykład opisuje jedynie szczegóły dotyczące kandydata z wyższym wykształceniem. Bardziej szczegółowe informacje zawiera wspomniane wcześniej Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2016 r. w sprawie kwalifikacji w zakresie górnictwa i ratownictwa górniczego. 

Aby uniknąć problemu związanego z „oblaniem” egzaminu proponuje Ci abyś zapoznał się z moją propozycją na tej stronie. Znajdziesz tam rozwiązanie, które usunie Twoje problemy związane z właściwym przygotowaniem się do egzaminu oraz skutecznie pomoże Ci w rozwijaniu kariery zawodowej i osiąganiu Twoich celów.

Pozdrawiam serdecznie